Archeologiczne Tajemnice Jury (Kanibale i Zamki)

Obszar Jury Krakowsko Częstochowskiej to dla badaczy tropiących najstarsze ślady obecności hominidów – archeologiczne eldorado. Były to obszary, na których szybciej ustępowała czapa lodowca, a jurajskie jaskinie dawały „dach nad głową” paleolitycznym łowcom. Ich wnętrza są jak kapsuła czasu. Z ostrożnością bada się w ich wnętrza. Materiał (nie tylko narzędzia i kości) jest źródłem informacji dla interdyscyplinarnych zespołów dla rekonstrukcji warunków środowiskowych i codzienności naszych przodków.  W czasie tej mikro wyprawy opowiemy Wam o  narzędziach sprzed prawie 500 000 tyś. lat  związanych z pobytem na Jurze – Homo Heidelbergensis! Wyprowadzimy Was również z błędu, jeśli uważacie naszego kuzyna Neandertalczyka za prymitywna „poczwarę” (każdy z nas ma od 1 do nawet 4 % jego genomu). Nie ominiemy tematów, które elektryzują opinię, jak ślady kanibalizmu w Jaskini Maszyckiej. Tylko czy oby na pewno mamy tu do czynienia z kanibalizmem? Wiele wskazuje na to, że to ślady po praktykach pogrzebowych.. Drugi dzień spędzimy na szlaku jurajskich warowni! A wszystko w otoczeniu budzącej się do życia przyrody!

PROGRAM:

1 DZIEŃ, 5 LIPCA 2025 (SOBOTA):

• Zbiórka uczestników w dniu 5.07.2025 roku (w sobotę) o godzinie 6.30 na parkingu przed Pałacem Kultury i Nauki, od strony Kinoteki. Wyruszamy o godzinie 6.40 w kierunku Wierzchowia. Planowane zakończenie wycieczki w niedzielę, 6.07.2025, na parkingu przed PKiN około godziny 21.00.
• JASKINIA WIERZCHOWSKA – powstała w wapieniach górnojurajskich, stanowiąc doskonały przykład podziemnej formy krasowej. To jedna z największych jaskiń na terenie Jury. Jej wnętrze budziło zainteresowanie wśród naukowców już w XIX w. Badania naukowe prowadzone wówczas m.in. przez Jana Zawiszę oraz Gotfryda Ossowskiego dały materialne dowody intensywnego osadnictwa w epoce neolitu (ok. 7 tys. lat). Podczas prac archeologicznych znaleziono fragmenty naczyń, narzędzi, ślady po ogniskach. Ciekawie prezentują się osady jaskiniowe z punktu widzenia paleontologii. W namulisku natrafiono m.in. na kości niedźwiedzi jaskiniowych, hien oraz innych zwierząt występujących na tym obszarze w epoce lodowcowej.
• JASKINIA NIETOPERZOWA – tu zanurzymy się w mierzącą prawie kilometr jaskinie. Już w XIX wieku stała się ona miejscem pierwszych badań archeologicznych. We wnętrzu jaskini odkryto 4000 kłów niedźwiedzi jaskiniowych. Tu odnaleziono jedne z najstarszych narzędzi wykonanych przez Homo Sapiens w Polsce  których wiek datuje się na około 38 tyś lat.
• JASKINIA ŁABAJOWA – zwiedzanie z latarkami wnętrza jaskini (w miarę dostępności, prosimy zabrać ze sobą latarki).
• DOLINA SĄSPOWSKA – tu czeka nas spacer w okolicznościach budzącej się do życia przyrody. W czasie wędrówki opowiemy Wam o odkryciach dokonanych w  jaskiniach: Koziarnia, Bramka i Tunel Wielki. Spacer będziemy kontynuowali dalej Doliną Prądnika pod Bramę z widokiem na J. Ciemną
• Łączny dystans do przejścia pierwszego dnia wycieczki: około 10/12 km
• Przejazd do hotelu, zakwaterowanie w hotelu ** w pokojach dwuosobowych, obiadokolacja dwudaniowa.

2 DZIEŃ, 6 LIPCA 2025 (NIEDZIELA):

• Śniadanie, wykwaterowanie z hotelu.
• RUINY ZAMKU W OJCOWIE-   to jedna z warowni leżąca na Szlaku Orlich Gniazd. Początki warowni wiążą się z czasami panowania Kazimierza Wielkiego. Tu w czasie wędrówki przejdziemy przez zrewitalizowaną wieże bramną żeby na dziedzińcu opowiedzieć o codzienności załogi średniowiecznego zamku na Jurze.
• PUSTELNIA BŁOGOSŁAWIONEJ SALOMEI –  tu  w miejscu XIII  grodziska błogosławiona Salomea z Bergu (siostra Bolesława Wstydliwego) wraz z klaryskami przybyłymi z Zawichostu. W przestrzeni drugiej połowy XIII wieku i w XIV wieku powstaje zespół klasztorny. Ze względu na ryzyko napaści w XV wieku siostry przeniosły siedzibę do nieodległego Krakowa. Miejsce to opustoszało żeby odrodzić się w XVII wieku w związku z rozpoczęciem procesu beatyfikacyjnego Salomei. Zobaczymy tu m.in. kościół p.w. NMP, groty modlitewne, budynek pustelni i oryginalny pomnik upamiętniający wiktorie wiedeńską.
• ZAMEK SMOLEŃ – to malowniczo położona warownia wznoszona od XIV wieku. Pierwszym muratorem był Otton z Pilczy – ojciec Elżbiety z Pilczy, trzeciej żony Władysława Jagiełły.
• (O ile czas i warunki pogodowe pozwolą odwiedzimy również Skały Zegarowe).
• PILICA – krótkie zwiedzanie rynku z zachowanym średniowiecznym układem lokacyjnym.
• Łączny dystans do przejścia w drugim dniu wycieczki: od 6 do 10 km w zależności od wyboru trasy w dniu wycieczki.

Wyjazd prowadzą: Kasia Lorek Krześniak (archeolożka i przewodnik po jurze) Agnieszka (archeolożka i muzealnik)

Kolejność realizacji programu może ulec zmianie.

Co ze sobą zabrać: buty trekkingowe które nie boją się błota, wierzchnie okrycie dostosowane do prognozowanych warunków pogodowych. W jaskiniach panuje stała temperatura około 8 C.